Το ντόπινγκ είναι αρκετά
διαδεδομένο στον αθλητικό χώρο. Αρκετοί αθλητές υψηλού επιπέδου, θα έκαναν τα
πάντα για να κερδίσουν, πολλές φορές καταφεύγοντας σε παράνομες μεθόδους. Ακόμα
και όταν το ντόπινγκ μπορεί να είχε ως συνέπεια την απώλεια της ζωής τους
πολλοί αθλητές δε θα έλεγαν όχι σε κάποια παράνομη ουσία, όπως φανέρωσαν τα
αποτελέσματα ενός ερωτηματολογίου.
Πέραν όμως των αθλητών υψηλού
επιπέδου, πολλοί αθλούμενοι, οι οποίοι δεν έχουν ως στόχο τον πρωταθλητισμό, κάνουν
χρήση αναβολικών για αισθητικούς κυρίως λόγους, παρασυρόμενοι από το περιβάλλον
τους.
Τι είναι το doping;
Σύμφωνα με τη Διεθνή Ολυμπιακή
Εταιρεία ως ντόπινγκ ορίζεται η χρήση από
τον αθλητή ή/και η χορήγηση σε αυτόν προς χρήση από άλλο άτομο, ουσιών που
είναι ξένες προς τις μεταβολικές διεργασίες του ανθρωπίνου οργανισμού, ή/και
φυσιολογικών ουσιών σε μεγαλύτερη ποσότητα ή ασυνήθεις οδούς εφαρμογής, ή/και η
χρήση ορμονών κι άλλων παρόμοιας δράσης προϊόντων ή/και άλλων μέσων, με σκοπό
την τεχνητή και παράνομη βελτίωση των επιδόσεων.
Η World Anti Doping Agency (WADA), ορίζει το ντόπινγκ ως την παράβαση ενός ή περισσοτέρων
κανονισμών αντι- ντόπινγκ, όπως αναγράφονται από το άρθρο 2.1 έως το άρθρο 2.8 του
Παγκόσμιου Κώδικα Αντι- Ντόπινγκ. Πιο αναλυτικά, αυτά τα άρθρα αναφέρουν:
1. Εύρημα απαγορευμένης ουσίας
και των μεταβολιτών αυτής σε δείγμα αθλητή
2. Χρήση ή πρόθεση χρήσης μίας
απαγορευμένης ουσίας ή μεθόδου
3. Η άρνηση ή η αποτυχία υποβολής
δείγματος χωρίς επαρκή αιτιολόγηση ή η αποφυγή συλλογής δείγματος από τον
αθλητή
5. Δολιοφθορά ή απόπειρα
δολιοφθοράς με οποιοδήποτε τρόπο στον έλεγχο αντι- ντόπινγκ
6. Κατοχή και χρήση απαγορευμένων
ουσιών και μεθόδων
7. Η εμπορία/ προώθηση ή η
απόπειρα εμπορίας/ προώθηση μίας παράνομης ουσίας/ μεθόδου.
8. Χορήγηση/ απόπειρα χορήγησης
σε αθλητή σε αγωνιστική περίοδο, μιας απαγορευμένης μεθόδου/ ουσίας ή χορήγηση/
απόπειρα χορήγησης σε αθλητή εκτός αγωνιστικής περιόδου, μιας μεθόδου/ ουσίας
που απαγορεύεται να χορηγηθεί σε τέτοια περίοδο ή η παροχή βοήθειας, η
ενθάρρυνση, η υποκίνηση, η κάλυψη ή οποιουδήποτε άλλου είδους συνενοχή που
σχετίζεται με ένα κανόνα αντι- ντόπινγκ, είτε αποτελεί παραβίασή του είτε
απόπειρα παραβίασής του.
Τον Παγκόσμιο Κώδικα Αντι-
Ντόπινγκ μπορείτε να τον διαβάσετε αναλυτικά στην επίσημη ιστοσελίδα της WADA.
Η
απόδοση ενός αθλητή μπορεί να ενισχυθεί τόσο με νόμιμους και αποδεκτούς τρόπους
όσο και με παράνομους τρόπους. Τα εργογόνα βοηθήματα που χρησιμοποιούνται χωρίζονται
σε διάφορες κατηγορίες, όπως μηχανικά, ψυχολογικά, φυσιολογικά, διατροφικά και
φαρμακολογικά. Στα τελευταία συγκαταλέγονται και τα αναβολικά στεροειδή, τα
οποία θεωρούνται παράνομα και σύμφωνα με
την World Anti Doping Agency, είναι οι πιο συνηθισμένες παράνομες
ουσίες που εντοπίζονται στον έλεγχο αντι- ντόπινγκ. Τα αναβολικά στεροειδή, είναι ουσίες που μιμούνται τη δράση της τεστοστερόνης, αυξάνοντας την
πρωτεϊνοσύνθεση στα κύτταρα και συνεπώς και τη μυϊκή μάζα ενώ παράλληλα
μειώνουν τον καταβολισμό, μπλοκάροντας τη δράση της κορτιζόλης.
Η
χορήγησή τους μπορεί να γίνει από του στόματος (κάψουλες, δισκία), σε ενέσιμη
μορφή, σε διαδερμική μορφή (αυτοκόλλητα) κ.α.
Στην
επίσημη ιστοσελίδα της WADA
αναγράφονται όλες οι ουσίες που θεωρούνται απαγορευμένες για το έτος 2014.
Επειδή
αυτές οι ουσίες είναι παράνομες, δεν υπάρχει και η δυνατότητα να γίνουν μελέτες
πάνω σ’ αυτές. Αυτό σημαίνει πως δεν
υπάρχουν δεδομένα ούτε για τη δοσολογία, ούτε για τη διάρκεια χορήγησής τους.
Οι αθλητές οι οποίοι προσλαμβάνουν τέτοιες ουσίες, ακολουθούν τις οδηγίες των υποτιθέμενων
ειδικών, οι οποίοι εμπειρικά έχουν αποκτήσει κάποια άποψη πάνω στο συγκεκριμένο
θέμα. Πολλές από τις απαγορευμένες ουσίες, όπως η τεστοστερόνη έχουν δοσο-
εξαρτώμενη δράση. Δηλαδή, πρέπει να αυξάνεται η δόση τους με το πέρας του
χρόνου για να παρατηρηθεί η δράση τους στον οργανισμό. Κάποιες από τις βασικές
δράσεις των αναβολικών στεροειδών είναι η αύξηση της μυϊκής μάζας, η αύξηση της
libido.
Όπως
είναι φυσικό οι παρενέργειες των
αναβολικών στεροειδών είναι πάρα πολλές, οι οποίες διαφέρουν ανά φύλο και οι
περισσότερες από αυτές είναι μη
αναστρέψιμες, ακόμα και μετά τη διακοπή της χρήσης αυτών των ουσιών.
Κάποιες από τις παρενέργειες που έχουν παρατηρηθεί στους άντρες είναι η
γυναικομαστία, η μείωση της κινητικότητας των σπερματοζωαρίων, η διόγκωση του
προστάτη, η ατροφία των όρχεων, οι πονοκέφαλοι και η αλωπεκία. Στις γυναίκες οι
παρενέργειες περιλαμβάνουν μείωση του μεγέθους των μαστών, τριχοφυΐα, προβλήματα
της εμμήνου ρύσεως, αλλαγές στην ανατομία των γεννητικών οργάνων κ.α.. Κάποιες
κοινές παρενέργειές και στα δύο φύλα είναι η ακμή, η μανία, η επιθετικότητα, η
βίαιη συμπεριφορά, η νευρικότητα, η ναυτία, ο πόνος στις αρθρώσεις και η αύξηση
των τραυματισμών. Τέλος, είναι πολύ πιθανές οι μεταβολές σε δείκτες, όπως η αύξηση της αρτηριακής πίεσης, της ldl χοληστερόλης,
της γλυκόζης νηστείας και του κινδύνου για ηπατική βλάβη, αλλά και η μείωση της
hdl χοληστερόλης, δηλαδή της καλής χοληστερόλης.
Σαφώς λοιπόν, πέραν των
επιπτώσεων που μπορεί να έχουν τα αναβολικά στεροειδή, στην καριέρα ενός
αθλητή, είναι απαραίτητο να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και οι επικίνδυνες
συνέπειες τους στην υγεία. Η απειλή της υγείας και των ζωτικών οργάνων, είναι
πολύ σημαντικότερη από τη βελτίωση της εξωτερικής εμφάνισης και των επιδόσεων
σε ένα άθλημα. Η αγορά και η χρήση σκευασμάτων από χώρους οι οποίοι δεν έχουν
κάποια πιστοποίηση ενέχει κινδύνους. Δυστυχώς, πολλές φορές οι παράνομες ουσίες
υπάρχουν σε σκευάσματα, χωρίς όμως να αναγράφονται στις ετικέτες τους, με
αποτέλεσμα το άτομο να μη γνωρίζει τι εισέρχεται στον οργανισμό του. Οπότε,
καλό θα ήταν να αγοράζετε σκευάσματα ύστερα από τη συμβουλή πραγματικά ειδικών
ατόμων, από πιστοποιημένους και νόμιμους χώρους και ύστερα από έλεγχο της
λίστας της WADA, για
τις νόμιμες και παράνομες ουσίες.
Όπως προτείνει και η
WADA, play true! Say no to doping!
Για περισσότερες πληροφορίες
μπορείτε να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα της WADA: www.wada-ama.org
Για περισσότερα άρθρα σχετικά με τη διατροφή, την υγεία και την άσκηση επισκεφθείτε το GeneNutrition
Για περισσότερα άρθρα σχετικά με τη διατροφή, την υγεία και την άσκηση επισκεφθείτε το GeneNutrition