Πόσα ξέρουμε για την υγιεινή των τροφίμων μας;

Είναι αλήθεια πως τους καλοκαιρινούς μήνες αυξάνονται συνήθως τα κρούσματα τροφογενών δηλητηριάσεων, δηλαδή δηλητηριάσεων που οφείλονται σε μικροοργανισμούς που υπάρχουν στα τρόφιμα. Πολλές φορές, αν και είμαστε πολύ προσεκτικοί με την υγιεινή της κουζίνας μας, ωστόσο δε γνωρίζουμε κάποιες λεπτομέρειες, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην απόλυτα υγιεινή παρασκευή των γευμάτων μας.

Παρακάτω υπάρχουν κάποιες απλές τακτικές υγιεινής που θα κρατήσουν τους μικροοργανισμούς μακριά από το πιάτο και από το γαστρεντερικό μας σύστημα.

• Πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό. Χρησιμοποιείτε πάντα καθαρή πετσέτα για να τα σκουπίζετε. Η καλύτερη επιλογή είναι να χρησιμοποιείτε χαρτί μίας χρήσης για να ελαχιστοποιήσετε την πιθανότητα ύπαρξης μικροβίων.

• Απολυμαίνετε τις επιφάνειες. Σαπουνίστε τις και ξεπλύνετέ τις με ζεστό νερό. Χρησιμοποιήστε αντισηπτικά καθαριστικά που είναι κατάλληλα για καθαρισμό επιφανειών που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα  για καλύτερη απολύμανση.

• Πετάξτε τα τρόφιμα που είναι υπό ψύξη για διάστημα μεγαλύτερο από το προβλεπόμενο. Το προβλεπόμενο διάστημα διατήρησης τροφίμων υπό ψύξη είναι για τα μαγειρεμένα τρόφιμα 4 ημέρες και για τα ωμά κρέατα 1- 2 ημέρες.

• Καθαρίζετε συχνά το εξωτερικό και το εσωτερικό των συσκευών της κουζίνας σας. Π.χ. το χερούλι του ψυγείου και της ηλεκτρικής κουζίνας, τα χερούλια της βρύσης κ.ο.κ.. Αποτελούν τις πιο συχνές πηγές μικροβίων και επιμόλυνσης των χεριών που έπειτα έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα.

• Η καλύτερη μέθοδος καθαρισμού των φρούτων και των λαχανικών σας είναι κάτω από τρεχούμενο νερό. Καλό θα ήταν να τα πλένετε δις. Μην αμελείτε το πλύσιμο τους αν πρόκειται να τα ξεφλουδίσετε πριν τα καταναλώσετε. Η φλούδα μπορεί να μεταφέρει τα μικρόβια από το εξωτερικό στο εσωτερικό του φρούτου.

• Ψωνίζετε με συγκεκριμένη σειρά στο super market. Αγοράστε πρώτα μη βρώσιμα αντικείμενα (π.χ τα καθαριστικά) καθώς και τρόφιμα που διατηρούνται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και αφήστε για το τέλος τα τρόφιμα τα οποία διατηρούνται είτε στο ψυγείο είτε στην κατάψυξη. Μόλις φτάσετε σπίτι σας αποθηκεύστε κατευθείαν τα τρόφιμα είτε στο ψυγείο είτε στην κατάψυξη. Μην τα αφήνετε για μεγάλο διάστημα εκτός των σωστών θερμοκρασιών.

• Ελέγχετε τις συσκευασίες των τροφίμων για τυχόν φθορές. Ποτέ μην αγοράζετε σκισμένες ή κατεστραμμένες συσκευασίες τροφίμων.

• Αποθηκεύετε τα τρόφιμα στο ψυγείο με συγκεκριμένη σειρά. Στο κατώτατο ράφι τοποθετήστε ωμό κρέας ή αυγά και στα υψηλότερα ράφια του ψυγείου τοποθετήστε οτιδήποτε είναι έτοιμο για κατανάλωση. Με αυτό τον τρόπο αν «στάξει» κάτι από τα ωμά τρόφιμα δε θα πέσει στα έτοιμα για κατανάλωση και δε θα τα επιμολύνει.

• Χρησιμοποιείτε πλάκες κοπής για να κόβετε τα λαχανικά, τα φρούτα, τα κρέατα, το ψωμί. Ποτέ μη χρησιμοποιείτε την ίδια πλάκα κοπής για τα ωμά και τα μαγειρεμένα τρόφιμα, ακόμα κι αν προηγουμένως την έχετε πλύνει γιατί μπορεί να προκύψουν διασταυρούμενες επιμολύνσεις, δηλαδή επιμολύνσεις που μεταφέρονται από το ένα τρόφιμο στο άλλο. Ένας καλός τρόπος για να ξεχωρίζετε ποια πλάκα αντιστοιχεί σε ποιο είδος τροφίμου είναι να προμηθευτείτε πλάκες με διαφορετικό χρώμα.

Θερμοκρασίες

• Ελέγχετε συχνά τις θερμοκρασίες του ψυγείου και του καταψύκτη σας. Η θερμοκρασία του ψυγείου δεν πρέπει να ξεπερνά τους 4 βαθμούς Κελσίου και η θερμοκρασία του καταψύκτη δεν πρέπει να ξεπερνά τους  - 18  βαθμούς Κελσίου.

• Ποτέ μην καταψύχετε προϊόντα τα οποία προηγουμένως έχουν αποψυχθεί. Οι μεγάλες εναλλαγές θερμοκρασιών ευνοούν την ανάπτυξη μικροοργανισμών. Μία λύση είναι να ξεπαγώνετε τόση ποσότητα τροφίμου, όση θα σας χρειαστεί για την παρασκευή του φαγητού σας και το υπόλοιπο να το αφήσετε στην κατάψυξη.

• Ο σωστός τρόπος απόψυξης των τροφίμων γίνεται σε θερμοκρασίες από 2 έως 5 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή στο ψυγείο, ή σε τρεχούμενο νερό κάτω των 21 βαθμών Κελσίου.

• Για να είναι βέβαιο πως το φαγητό έχει παρασκευαστεί με το σωστό τρόπο και στις σωστές θερμοκρασίες καλό θα ήταν να γίνεται έλεγχος με ένα θερμόμετρο ακίδας.

• Για τα μαγειρεμένα τρόφιμα η θερμοκρασία στο κέντρο τους πρέπει να είναι 70 με 75 βαθμοί Κελσίου. Σ’ αυτό το εύρος θερμοκρασιών πρέπει να παραμένουν για τουλάχιστον 2 λεπτά. Πιο συγκεκριμένα η εσωτερική θερμοκρασία που πρέπει να έχουν κρέατα όπως το χοιρινό, το μοσχάρι, το αρνί και το κατσίκι πρέπει να είναι 70 βαθμοί Κελσίου ενώ η εσωτερική θερμοκρασία των πουλερικών όπως είναι το κοτόπουλο και η γαλοπούλα πρέπει να είναι 75 βαθμοί Κελσίου.

• Τα τρόφιμα έχουν ένα εύρος "επικίνδυνων θερμοκρασιών", στις οποίες αν παραμείνουν για μεγάλο διάστημα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αναπτυχθούν μικροοργανισμοί. Αυτές οι θερμοκρασίες είναι από 5 έως 60 βαθμοί Κελσίου. Αν η θερμοκρασία τους είναι από 5 έως 60 βαθμούς Κελσίου (εύρος θερμοκρασιών στο οποίο περιλαμβάνεται και η θερμοκρασία περιβάλλοντος), είτε πρέπει να καταναλωθούν μέσα σε διάστημα 2 ωρών, είτε θα πρέπει να αποθηκευθούν στο ψυγείο. Αν παραμείνουν σ' αυτό το εύρος θερμοκρασιών για διάστημα μεγαλύτερο των 2 ωρών, τότε πρέπει να απορριφθούν.